يزد (به فارسي: يزد [jæzd] (گوش دادن))،[2] كه قبلاً با نام يزد نيز شناخته مي شد، [3][4] مركز استان يزد، ايران است. اين شهر در 270 كيلومتري (170 مايلي) جنوب شرقي اصفهان قرار دارد. در سرشماري سال 2016، جمعيت 1،138،533 نفر بوده است. از سال 2017، شهر تاريخي يزد توسط يونسكو به عنوان ميراث جهاني شناخته شده است.[5]
يزد به دليل سازگاري نسل‌ها با محيط كويري خود، معماري منحصربه‌فردي ايراني دارد. اين شهر از نمونه هاي فراوانش به شهر بادگيرها شهر بادگيرها لقب گرفته است. همچنين به خاطر آتشكده‌هاي زرتشتي، آب انبارها، قنات‌ها، يخچال‌ها، صنايع دستي ايراني، پارچه‌هاي دست‌بافت (ترمه ايراني)، ابريشم بافي، نبات‌هاي ايراني و زمان آن بسيار معروف است.
قنادي هاي محترم يزد به دليل سابقه قديمي دوچرخه سواري و بيشترين سرانه دوچرخه در ايران به شهر دوچرخه نيز معروف است. گزارش شده است كه فرهنگ دوچرخه سواري در ايران در نتيجه تماس با بازديدكنندگان و گردشگران اروپايي در قرن اخير در يزد به وجود آمده است.[6]
ناميزد به معناي پاك و مقدس است. شهر يزد به معناي شهر مقدس است.[7] نام هاي پيشين اين شهر: كث، ايساتيس.
در رامسر هر ويلايي را اجار نكنيد به اين نكات دقت كنيد
شواهد باستان شناسي در 12 كيلومتري شمال يزد نشان مي دهد كه اين منطقه از دوره امپراتوري هخامنشي (550 قبل از ميلاد تا 330 قبل از ميلاد) آباد بوده است.[8] پليني بزرگ (متوفي 79 پس از ميلاد) در تاريخ طبيعي خود از شهري در امپراتوري اشكاني (247 پيش از ميلاد تا 224 پس از ميلاد) به نام «ايساتيس» ياد مي‌كند كه ظاهراً با نام آساگارتا/ايستاخه/ساگارتي‌ها مرتبط است.[9] در نتيجه، برخي از محققان احتمال داده اند كه نام يزد از ايساتيس (همچنين به صورت آوانويسي شده به نام Isatichae، Ysatis، Yasatis) گرفته شده است و استفاده از نام اخير در دوران مادها يا هخامنشيان آغاز شده است.[10]
منطقه اي كه يزد را در بر مي گيرد ابتدا در اواخر دوران باستان، يعني در زمان امپراتوري ساسانيان (224-651) به شهرت رسيد. در زمان يزدگرد اول (ح. 399–420) ضرابخانه اي در يزد تأسيس شد (با مخفف ضرابخانه «YZ») كه اهميت روزافزون آن را نشان مي دهد.[11] بر اساس وقايع نگاري جديد ايراني تاريخ يزد («تاريخ يزد»)
در سال 1441، يزد توسط «يزدگرد پسر بهرام» يعني يزدگرد دوم (ح. 438–457) مجدداً تأسيس شد.[12] كلمه يزد به معناي خداست.[13] پس از فتح ايران توسط مسلمانان، بسياري از زرتشتيان از استان هاي همجوار به يزد مهاجرت كردند. با پرداخت ماليات به يزد اجازه داده شد حتي پس از فتح آن نيز زرتشتي بماند و اسلام به تدريج به دين غالب شهر تبديل شد.
اجاره ويلاهاي لاكچري رودبار